یکی از مفاهیم پر اهمیت و قابل توجه در سیستم های قضایی انصاف است.این واژه در لغت به معنای <<نصف کردن چیزی و تقسیم آن به دو نیمه مساوی>>است. در اصطلاح فقه با الهام گیری از مفهوم لغوی به معنای <<تقسیم حقوق یا اموال به گونه ای مساوی بین افراد در موارد مشتبه بودن و تردید در فرد>>می باشد که معطوف به عدالت در قالب <<قاعده عدل و انصاف>>قرار گرفته است.این مفهوم،علاوه بر فقه و حقوق،در دانش فلسفه،کلام و اخلاق نیز معنا و کاربرد قابل توجهی دارد.از دیدگاه فلاسفه قدیم،انصاف به عنوان نوعی خصوصیت ممتاز و به معنای <<دقیق نگرفتن بیش از اندازه حکم قانون در مواقعی که به زبان افراد باشد تعریف شده است.به گونه ای که فرد واجد این خصوصیت،پیوسته برای چشم پوشی و مسامحه آماده است.>>از دیدگاه برخی فلاسفه جدید به معنای <<نوعی روش عقلی برای دست یابی به اصول عدالت >>تعریف شده استو در اصطلاح علم کلام به معنای <<یک ویژگی اخلاقی تاثیر گذار در بحث های پیرامون نبوت و امامت و از بزرگترین شاخصه های اخلاقی اولیاء الهی>> می باشد.

نویسنده:دکتر طاهره سادات نعیمی